گاه برخی از مجلات در راهنمای نویسندگان به‌طور مشخص از نویسندهٔ مقاله درخواست می‌کنند وضعیت تضاد منافع (Conflict of Interests) را در مقاله مشخص سازد و به مجله تعهد دهد که مقاله تضاد منافع ندارد. چنانچه بین منافع نویسندگان یا منافع نویسنده با سازمان حامی طرح پژوهشی تضاد وجود داشته باشد، اصطلاح تضاد منافع برای آن به کار می‌رود؛ لذا از نویسنده یا نویسندگان انتظار می‌رود منافع چاپ مقالۀ خود را همسو کنند یا به‌طور مشخص قبل از چاپ مقاله به افشای تضاد منافع مقالۀ خود بپردازند.

تضاد منافع به‌عنوان بخشی از اخلاق پژوهش مطرح می‌شود. در واقع از آنجایی که ممکن است در نگارش مقاله چند نفر با هم همکاری داشته باشند یا مقاله تحت حمایت سازمان یا نهاد خاصی باشد، در خصوص چاپ مقاله در مجلۀ خاص و همچنین ترتیب نویسندگان رضایت طرفین لازم است.

برخورد مجلات با مسئلۀ تضاد منافع متفاوت است. برخی تکمیل فرمی با عنوان کپی‌رایت یا اظهارنامه و... را هنگام ارسال منیو اسکریپت ضروری می‌دانند و بدون این فرم مقاله را وارد فرآیند داوری نمی‌کنند. معمولا این فرم باید به امضای نویسندهٔ مسئول یا همهٔ نویسندگان برسد. همچنین از نویسندگان مقاله انتظار می‌رود اگر پژوهش خود را با حمایت سازمان خاصی انجام داده‌اند، آن را در بخش تقدیر و تشکر مقاله ذکر کنند. در این فرم نویسندهٔ مسئول باید اذعان کند که مقاله پیش از این در جای دیگری برای چاپ ثبت نشده و نخواهد شد. برای جلوگیری از تضاد منافع و مشکلات بعدی، نویسندگان باید به این مطلب در نامه اشاره کنند.

این فرم مجله را از پاسخگویی به اختلاف‌های احتمالی بین نویسندگان مبرا می‌سازد و به مجله اجازه می‌دهد تا سیاست‌های خود را طبق برنامهٔ پیش‌بینی‌شده پیش ببرد. لذا از نویسندگان مقاله انتظار می‌رود قبل از ارسال مقاله به توافق منافع برسند.

تضاد منافع در اخلاق پژوهش تفسیر دیگری هم دارد و آن مبین وضعیتی است که منافع شخصی یا اقتصادی بر گزارش‌دهی اصولی و دقیق و شفاف یافته‌های تحقیق ارجحیت می‌یابد و فقط به گزارش گزینشی یافته‌های دلخواه بسنده می‌شود و از بیان یافته‌های چالش‌برانگیز و نابسود (به لحاظ شخصی، حرفه‌ای یا اقتصادی) پرهیز می‌شود؛ مانند ذکر نکردن تأثیرگذاری منفی فعالیت‌های ترویجی در یک منطقه یا اثرات زیست‌محیطی زیان‌بار یک‌ گونۀ جدید زراعی!

منبع: جعبه‌ابزار مهندسی شیمی